احساس نگرانی و دلشوره بخشی از زندگی طبیعی است. اما گاهی اوقات این نگرانی‌ها به هیولایی تبدیل می‌شوند که آرامش را از ما می‌گیرند. اینجاست که با اضطراب شدید مواجه هستیم. در این مقاله قصد داریم به کاوش در علت اضطراب شدید پرداخته و راهکارهایی برای مقابله با آن ارائه دهیم.
راه‌های مقابله با استرس و مشاوره درمان استرس با روانشناسِ من
فهرست مطالب
علت اضطراب شدید چیست؟
اضطراب شدید وضعیتی است که در آن فرد، به‌صورت مداوم و اغراق‌آمیز، احساس نگرانی و ترس را تجربه می‌کند. این احساسات شدید در صورت طولانی شدن نه تنها بر سلامت روان، بلکه بر سلامت جسم فرد نیز تأثیر منفی می‌گذارد.
تفاوت اضطراب طبیعی با اضطراب شدید
همه ما گاهی اوقات در موقعیت‌های خاص، مثل قبل از امتحان یا سخنرانی، دچار اضطراب می‌شویم. این نوع اضطراب طبیعی است و به ما کمک می‌کند برای رویداد پیش رو آماده شویم. اما اضطراب شدید با اضطراب طبیعی تفاوت‌های اساسی دارد:
- شدت و فراگیری: اضطراب شدید بسیار شدیدتر از اضطراب طبیعی است و کل زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- مدت زمان: اضطراب طبیعی معمولا موقتی است و با برطرف شدن عامل استرس‌زا از بین می‌رود. اما اضطراب شدید ماه‌ها یا حتی سال‌ها می‌تواند فرد را درگیر کند.
- اختلال در عملکرد: اضطراب طبیعی بر عملکرد فرد تأثیر چندانی ندارد. اما اضطراب شدید می‌تواند زندگی روزمره، روابط اجتماعی و شغل فرد را مختل کند.
علت های اضطراب شدید
علت اضطراب شدید ترکیبی از عوامل ژنتیکی، روانی، و محیطی است. در ادامه به بررسی مهم‌ترین علل اضطراب شدید می‌پردازیم:
1. عوامل ژنتیکی
تحقیقات نشان داده است که سابقه خانوادگی در ابتلا به اختلالات اضطرابی می‌تواند خطر ابتلا به این اختلال را در افراد افزایش دهد.
2. عوامل روانی و رفتاری
برخی از الگوهای فکری و رفتاری می‌توانند زمینه‌ساز اضطراب شدید شوند، از جمله:
- افکار منفی خودکار: تمایل به پیش‌بینی وقایع منفی و فاجعه‌آمیز
- بزرگ‌نمایی مشکلات: اهمیت دادن بیش از حد به مشکلات و کوچک شمردن توانایی‌های خود برای حل آنها
- اجتناب از موقعیت‌های اضطراب‌زا: دوری از هر چیزی که فرد را مضطرب می‌کند، که در بلندمدت باعث تشدید اضطراب می‌شود.
- کمبود مهارت‌های مقابله‌ای: نداشتن مهارت‌های لازم برای مدیریت استرس و کنترل اضطراب
3. عوامل محیطی
رویدادهای استرس‌زای زندگی، مانند مشکلات مالی، مشکلات خانوادگی یا حوادث ناگوار، می‌توانند زمینه‌ساز اضطراب شدید شوند. همچنین، برخی از مواد مخدر و داروها نیز می‌توانند باعث ایجاد یا تشدید علائم اضطراب شوند.
لیست تمامی تکنیک های cbt برای درمان اضطراب
انواع اختلالات اضطرابی
علت اضطراب شدید می‌تواند به صورت اختلالات اضطرابی مختلف بروز پیدا کند، از جمله:
- اختلال اضطراب فراگیر (GAD): نگرانی و دلشوره مداوم و غیرقابل کنترل در مورد مسائل روزمره
- حملات پانیک (Panic Attack):حملات ناگهانی و شدید ترس و وحشت همراه با علائم جسمی مانند تپش قلب، تنگی نفس و سرگیجه
- فوبیا (Phobia): ترس شدید و غیرمنطقی از یک شیء یا موقعیت خاص
- اختلال وسواس فکری-عملی (OCD): داشتن افکار مزاحم و ناخواسته (وسواس) و انجام رفتارهای تکراری (اجبار) برای کاهش اضطراب ناشی از آن افکار
علائم اضطراب شدید
لازم است بدانید علائم اضطراب شدید می‌تواند هم جسمی و هم روانی باشد، از جمله:
علائم روانی
- نگرانی و دلشوره مداوم
- احساس ترس و وحشت
- بی‌قراری و تحریک‌پذیری
- مشکل در تمرکز و تصمیم‌گیری
- افکار منفی خودکار
- احساس خستگی و بی‌حوصلگی
- اختلال در خواب
علائم جسمی
- تپش قلب
- تنگی نفس
- سرگیجه
- لرزش بدن
- تعریق زیاد
- سردرد
- سوزش معده
عواقب اضطراب شدید
اضطراب شدید می‌تواند عواقب منفی زیادی برای فرد و زندگی او داشته باشد، از جمله:
- مشکلات در روابط: اضطراب شدید می‌تواند باعث ایجاد مشکل در روابط فرد با خانواده، دوستان و همکاران شود.
- مشکلات در محل کار: اضطراب شدید می‌تواند تمرکز و کارایی فرد را در محل کار کاهش دهد و منجر به غیبت‌های مکرر یا حتی از دست دادن شغل شود.
- مشکلات سلامتی: اضطراب شدید می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف جسمی، مانند بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا و ناراحتی معده را افزایش دهد.
- سوء مصرف مواد: برخی از افراد برای مقابله با اضطراب خود به مصرف مواد مخدر یا الکل روی می‌آورند که این امر می‌تواند منجر به اعتیاد شود.
تشخیص اضطراب شدید
تشخیص اضطراب شدید توسط روانپزشک یا روانشناس بالینی انجام می‌شود. برای تشخیص این اختلال، متخصص از فرد در مورد علائم و سابقه پزشکی او سوال می‌کند و ممکن است معاینات فیزیکی یا تست‌های روانشناختی انجام دهد.
درمان اضطراب شدید
در درمان اضطراب شدید معمولاً شامل ترکیبی از درمان‌های دارویی و غیردارویی است.
درمان دارویی
داروهای مختلفی، مانند داروهای آرم بخش و ضد اضطراب و ضد افسردگی، می‌توانند برای درمان اضطراب شدید مفید باشند.
درمان غیردارویی
درمان‌های غیردارویی مختلفی نیز برای اضطراب شدید وجود دارد، از جمله:
- درمان‌های روانشناختی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT): این نوع درمان به فرد کمک می‌کند تا الگوهای فکری و رفتاری منفی خود را شناسایی و تغییر دهد.
- تمرینات آرامش‌بخش: تمریناتی مانند یوگا، مدیتیشن و آموزش تنفس عمیق می‌توانند به کاهش اضطراب کمک کنند.
- تغییر سبک زندگی: داشتن رژیم غذایی سالم، بهبود روابط سالم با اطرافیان، ورزش منظم و خواب کافی می‌تواند به بهبود علائم اضطراب کمک کند.
نکاتی برای مقابله با علت اضطراب شدید
در کنار درمان‌های تخصصی، شما می‌توانید با انجام برخی اقدامات به مدیریت اضطراب شدید خود کمک کنید:
- شناسایی عوامل برانگیزاننده اضطراب: اولین قدم برای مقابله با اضطراب، شناسایی عواملی است که باعث اضطراب شما می‌شوند.
- اجتناب از عوامل برانگیزاننده: تا حد امکان از عواملی که صرفا باعث اضطراب شما می‌شوند و هیچ نتیجه مثبتی ندارند اجتناب کنید، و یا با مشورت روانشناس خود با نگرانی‌ها و اضطراب خود مواجه شده و آن را حل و فصل کنید.
- مدیریت استرس: یادگیری تکنیک‌های مدیریت استرس، مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق، می‌تواند به کاهش اضطراب شما کمک کند.
- فعالیت بدنی: ورزش منظم می‌تواند به بهبود علائم اضطراب کمک کند. حتی پیاده روی سبک اما منظم باعث کاهش اضطراب می‌شود.
- رژیم غذایی سالم: داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند به بهبود خلق و خو و کاهش اضطراب کمک کند.
- خواب کافی: خواب کافی برای سلامت روان ضروری است و می‌تواند به کاهش علائم اضطراب کمک کند.
- حمایت اجتماعی: صحبت با دوستان، خانواده یا یک درمانگر می‌تواند به شما در مقابله با اضطراب کمک کند.
- گروه‌های حمایتی: پیوستن به گروه‌های حمایتی می‌تواند به شما کمک کند تا با افراد دیگر که با اضطراب شدید دست و پنجه نرم می‌کنند، ارتباط برقرار کنید و از تجربیات آنها بیاموزید.
متن آموزنده ای بود
من دانشجوم. از شدت اضطراب میخوام کلا نرم دانشگاه. مخصوصا زمان ارائه ….درمان میشه؟
سلام. بله کاملا قابل درمان هست. میتونید از مشاوره فردی استرس و اضطراب استفاده کنید.
اضطراب شدید فقط با دارو درمان‌میشه؟ من دوست ندارم داررو بخورم
سلام. بستگی به شدت اضطراب و میزان همکاری شما در جلسات مشاوره داره. ذر اکثر موارد بدون دارو و با روان‌درمانی اضطراب درمان میشه.
یک هفته است دوستم فوت شده
از روزی که خبرش و شنیدم همش تپش قلب و اضطراب شدید دارم همش فک میکنم منم دارم میمیرم . همه بهم میگن فکرت اشتباهه ولی فایده نداره . روانشناس برم خوب میشه حالم؟
سلام. میتونید از روانشناس یا روانپزشک کمک بگیرید. قبل از اینکه مزمن بشه بهتره که درمانش کنید.
چیکار کنیم که اصلا دچار اضطراب نشیم؟ راهی هست؟
سلام. اضطراب لزوما بد نیست و حتی در زمان درست به ما کمک میکنه عملکرد بهتری داشته باشیم. بنابراین بهتر هست دنبال حذفش نباشیم، بلکه باید تعدیل و کنترل بشه.